Saçlar çevresel etkenlerden ve kullanılan kimyasal maddelerden sıklıkla etkilenmektedir. Olumsuz etkenlerle saçlar yıpranarak canlılığını ve doğal yapısını kaybetmektedir. Saç bakımının büyük ve önemli kısmını saç temizliği oluşturmaktadır. Saç temizliğini düzenli aralıklarla gerçekleştirmek saçların daha sağlıklı olmasına, hızlı uzamasına ve parlak görünmesine destek olmaktadır. Ayrıca saç temizliği düzenli olarak yapıldığında saç derisini tıkayan ve hava almasını engelleyen kirlerden temizlenmiş olmaktadır. Saç temizliğini gerçekleştirmek için kullanılan ürün ise şampuanlardır. Şampuan saç temizliğinde olmazsa olmaz önemli bir temizleyici olduğu için alırken mutlaka dikkat edilmesi gereken faktörler bulunmaktadır.
Saçların sağlığı ve doğal yapısını koruyabilmek için şampuan seçimi yaparken özellikle temiz içerikli şampuan seçimi yapmak gerekmektedir. Örneğin içerisinde paraben maddesi bulunma saç ve saç derisi sağlığı açısından sıkıntı oluşturmaktadır. Paraben, cilt üzerinde hassaslık ve tahrişe neden olabilen koruyucu bir maddedir. Saç derisinin kurumasına sebep olan bu madde aynı zamanda saç dökülmelerine de sebep olabilmektedir. Şampuan seçiminde dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta ise saç tipine uygun şampuan seçilmesi olmaktadır. Farklı hassasiyetleri ve ihtiyaçları olan saç tiplerine göre geliştirilmiş şampuan içerikleri arasından ihtiyaca yönelik seçim yapılması gerekmektedir. Örneğin farklı alternatifler arasında kepek karşıtı şampuanlar, dökülme karşıtı şampuanlar, yağlı ve kuru saçlara özel şampuanlar ve boyalı saçlara özel şampuanlar bulunmaktadır.
Şampuan seçimi yaparken bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta ise kullanılacak şampuanın doğal içeriklere sahip olmasıdır. Saç sağlığı açısından içerisinde kimyasallara yer verilmemiş şampuanlar tercih etmek gerekmektedir. İçerisinde bitkisel içerikler, doğal yağlar ve özütler bulunan şampuanlar tamamen kimyasal içeriğe sahip olan şampuanlardan çok daha sağlıklı ve güvenilir olmaktadır. İçerisinde doğal bileşenlerin bulunduğu şampuanlar saçı kısa sürede güçlendirerek dökülme sorunlarını da ortadan kaldırabilmektedir. Ayrıca saç dökülme sorunu yaşayan kişilerin özellikle şampuan seçimi yaparken alacağı şampuanın içeriğinde Omega 6 ve Omega 9 doymamış yağ asitleri bulunduran ürünler seçmesi gerekmektedir. Boyalı ve ısıl işlem görmüş saçların da ekstra dikkat etmesi gereken faktörler bulunmaktadır. Boyalı saçlara özel geliştirilmiş içerikli şampuan seçenekleri arasından seçim yapmaları gerekmektedir. Ayrıca bir diğer dikkat edilmesi gereken nokta ise şampuan ph değeri cilt ph değeri ile uyumlu olmalıdır.
Saçlar yağ, kir, kepek, ölü deri ve dış çevreden bulaşmış tozlara maruz kalarak kirlenen bir bölgedir. Tüm bu oluşan kirlerden arınması için temizlenmesi gerekmektedir. Eski zamanlarda saç temizliği için kullanılan kalıp sabunların yerini günümüzde şampuanlar almış bulunmaktadır. Şampuanın tarihine bakıldığı zaman Türkiye’de şampuan kullanımı ilk defa 1950 yıllarının başlarında gerçekleşmiştir. Minik paketler içerisinde toz halde satışa sunulan karışım sulandırılarak kullanılmaktaydı. Zaman içerisinde ise sıvı halde şişelerde satılmaya başlamıştır. Zamanla günümüzdeki halini alarak satışa sunulan şampuanlar farklı içeriklerde üretilmeye başlamıştır.
Her saç tipine uygun olarak geliştirilmiş şampuan çeşitleri bulunmaktadır. Kalın telli saçlar, ince telli saçlar, kıvırcık saçlar, yağlı saçlar, kuru saçlar, kepekli saçlar ve boyalı saçlara özel olarak hazırlanmış şampuanlar farklı ihtiyaçlara cevap vermektedir. Şampuanlar saçlarda bulunan kir ve yağları derinlemesine temizleyerek arındırmaktadır. Şampuanla yıkanmış saçlar yumuşak ve parlak bir görünüm kazanmaktadır. İçerisinde birçok farklı bileşenin bir araya gelerek oluşturduğu saç bakım ürünü olan şampuanlar en önemli saç temizleme ve bakım ürünü olarak günümüzdeki yerini almıştır.
İçeriğinde birçok farklı bileşen bulunan şampuanlar saç ihtiyaçlarına yönelik sürekli olarak güncellenmektedir. Şampuanlar genel olarak saçların ihtiyacını gidermeye, derinlemesine temizlemeye, dış faktörlerin etkisinden arındırmaya çalışmaktadır. Günümüzde birbirinden farklı türde ve markada şampuan çeşitleri bulunmaktadır. Saç tipine göre şampuan seçimi oldukça önemlidir. Herkesin kendi saç türüne ve ihtiyacına göre seçim yapabileceği şampuan türleri aşağıda verilmiştir;
Kepek Karşıtı Şampuanlar: Saçlarda oluşan kepeklenmeler saç kalitesini bozmakta ve hoş olmayan bir görüntü oluşturmaktadır. Farklı sebeplere bağlı olarak oluşan kepekler kepek önleyici şampuan kullanarak giderilebilmektedir. Kepek önleyici şampuan seçimi yaparken ayrıca saç tipine uygun olan ürünlerin tercih edilmesi gerekmektedir. Yağlı, kuru ve normal saçlara göre hazırlanan kepek şampuanları arasından uygun olan şampuan seçimi yapılması gerekmektedir.
Yağlı Saçlara Özel Şampuanlar: Saç derisinin ürettiği sebum adı verilen doğal yağ bazen çok fazla üretilmekte ve buda saçı aşırı yağlı ve yapışkan bir hale getirebilmektedir. Yağ saç yüzeyine taştığında saçlarda kirli bir görünüm oluşturmaktadır. Bu aşırı yağı dengelemek için oluşturulan yağlı saçlara özel şampuanlar bulunmaktadır. Ayrıca yağlı saçlar için üretilen şampuanlar ince telli ve yağlı saçlara özel, kalın telli ve yağlı saçlara özel, kepekli ve yağlı saçlara özel, yıpranmış ve yağlı saçlara özel seçenekleri ile bütün yağlı saç tiplerine yönelik hazırlanmaktadır.
Kuru ve Yıpranmış Saçlara Özel Şampuanlar: Kuru saç problemi birçok kişide görülebilmektedir. Cansız, mat ve elektriklenen kuru saçlar neme ihtiyaç duymaktadır. Kuru saçlara özel olarak geliştirilmiş şampuanlar sayesinde saça ihtiyacı olan nem sağlanmaktadır. Gerekli neme kavuşan saçlar kökten uca yumuşaklık kazanmakta ve parlaklık bir görünüm sağlanmaktadır.
Boyalı Saçlara Özel Şampuanlar: İşlem görmüş ve yıpranmış saçlarda mutlaka boyalı saçlara özel olarak üretilmiş şampuanlar tercih edilmesi gerekmektedir. Mevcut rengi koruyarak bakım yapan şampuanlar farklı saç tiplerine özel olarak hazırlanmaktadır. Zengin çeşitlilik sunan boyalı saçlar için şampuan kuru, yağlı, kepekli ve yıpranmış saç tiplerine göre özel olarak üretilmektedir.
Dökülen Saçlara Özel Şampuanlar: Saç dökülmesi için şampuan seçimi yaparken saç tipine uygun ve dökülme karşıtı şampuan almak gerekmektedir. Saçların dökülmesine sebep olan birçok farklı etken bulunmaktadır. Bu dökülmeleri azaltmak ve tamamen önleyebilmek için doğru içeriğe sahip şampuan seçmek oldukça önem taşımaktadır.
Şampuan seçimi yaparken temiz içerikli şampuan hem saç derisi hem de saçlar için son derece büyük önem taşımaktadır. Temiz içerikli şampuan tuz ve yapay aroma içermeyen ürünlerdir. Temiz içerikli şampuanlar bitki özlerinden oluşmaktadır. İçerisinde kimyasal olmayan, temiz içerikli şampuanlar saç sağlığını büyük ölçüde etkilemektedir. “Doğal şampuan nasıl anlaşılır?” gibi sorularla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Şampuanın doğal ve temiz içeriğe sahip olduğunu anlayabilmek için içeriğindeki ürünlere mutlaka bakılması gerekmektedir.
Şampuanın içerisindeki zararlı maddeler arasında ilk başta parabenler gelmektedir. Saça ve saç derisine birçok zararı olan paraben şampuan içerisinde bulunmaması gereken bir maddedir. Aynı zamanda sülfatta saça zarar veren bir kimyasaldır. Şampuan seçerken sülfatsız şampuan ve parabensiz şampuan seçilmesine dikkat etmek gerekmektedir.
Şampuan ph değeri 5.5 en ideal ve olması gereken ph değeri olmaktadır.
Saç tipine göre şampuan seçimi önemli bir faktördür. Yağlı, kuru, normal, kıvırcık, düz ve boyalı saç tiplerine özel olarak hazırlanmış şampuanlar arasından herkesin kendi saçına uygun olan şampuanı seçmesi gerekmektedir.
Şampuan ne kadar kullanılmalı sorusuyla sıklıkla karşılaşılmaktadır. Kullanılacak şampuan miktarı saç uzunluğuna ve yoğunluğuna göre değişmektedir. Örneğin gür ve uzun saçlı bir kişinin saçlarını derinlemesine temizleyebilmesi için yıkanma esnasında toplamda avucunun dörtte biri kadar şampuan kullanması gerekmektedir.
Şampuan bozulur mu? sorusuda merak edilen bir konu olmaktadır. Her şampuanın son kullanma tarihi birbirinden farklı olmaktadır. Genellikle oldukça uzun süre kullanıma sahip şampuanlar üretilmektedir. Yine de açılmış ve uzun süre kullanılmamış şampuanların kullanılmaması tavsiye edilmektedir.
Bozuk şampuan nasıl anlaşılır sorusu oldukça merak edilen bir konudur. Şampuanda herhangi bir bozulma varsa şampuanın renginden, kokusundan ve aşırı yapışkan kıvamından anlaşılabilmektedir.